O Niechorzu

Pomiędzy morzem i jeziorem...

Niechorze, położone jest w gminie Rewal na zachodnim wybrzeżu Bałtyku, pomiędzy morzem, jeziorem Liwia Łuża i rzeką Liwką. Najstarsza informacja o Niechorzu pochodzi z 1180 roku. Była to pierwotnie mała osada, złożona z dwóch części: starszej o nazwie Groß Horst i nowszej Klein Horst. Mieszkańcy starszej, zachodniej części, położonej przy klifowym brzegu Morza Bałtyckiego żyli z rolnictwa - nowszej, położonej na terenach przylegających do jeziora utrzymywali się z połowów ryb na jeziorze i Bałtyku. W starszej części do dziś można spotkać dawne zagrody z XVII-XIX w. Jako kąpielisko zaistniało Niechorze już na początku XIX wieku, ale jego prawdziwy rozwój zaczyna się w 1870 roku. W 1889 roku zarejestrowano tu 700 letników, a przed I wojną światową było ich już trzykrotnie więcej. 1 kwietnia 1931r. r. miejscowości Groß Horst i Klein Horst połączono ze sobą i powstał związek celowy - kąpielisko morskie o nazwie Ostseebad Horst.Obecna nazwa Niechorze pojawiła się po II wojnie światowej.

Najstarsze zabytki Niechorza to: latarnia morską z 1866 roku, domy rybackie z XVIII i XIX oraz stara stacja kolejki wąskotorowej. W Muzeum Rybołówstwa Morskiego można poznać historię miejscowości i okolic. Można tam zobaczyć ciekawe eksponaty marynistyczne i dawne przedmioty użytkowe, pochodzące z domostw i gospodarstw bałtyckich rybaków.

Liwia Łuża

Ciekawostką przyrodniczą i ornitologiczną jest przybrzeżne jezioro Liwia Łuża, o powierzchni 220 ha. Jest to pozostałość dawnej zatoki morskiej, która stanowi dziś siedlisko łabędzia niemego i ptaków wodno-błotnych. Jeszcze w latach pięćdziesiątych XX w. jezioro to spełniało rolę typowo rekreacyjną, a od 1959 roku jest ścisłym rezerwatem ornitologicznym, objętym programem Natura 2000. Lustro wody jeziora, znajdujące się 10 cm nad poziomem morza, regulowane jest za pomocą automatycznych wrót, zamontowanych u ujścia rzeki Liwki. Jezioro zasilane jest w wodę z pobliskich pól uprawnych za pomocą systemu rowów melioracyjnych. Jezioro w pełnej swej krasie można podziwiać zwiedzając okolicę szlakiem rowerowym. Szlak ten wiedzie z Niechorza wokół jeziora Liwia Łuża, przez miejscowość Skalno, do Pogorzelicy, a dalej, drogą utwardzoną, przez las, wzdłuż torów kolejowych, z powrotem do Niechorza. Czas przejazdu rowerem, normalnym tempem wynosi nieco ponad godzinę.

Latarnia morska

Największą atrakcją Niechorza jest licząca 45 m wysokości latarnia morska. Budowla wznosi się na klifowym brzegu morskim 22m n.p.m. i jest drugą pod względem wysokości światła latarnią nad polskim Bałtykiem. Aby dotrzeć do tarasu widokowego, znajdującego się na wysokości 35,7 m, trzeba pokonać 208 schodów. Z balkonu latarni morskiej rozciąga się przepiękny widok na morze i malownicze okolice Niechorza. W najwyższej części latarni znajduje się jej serce – ogromna lampa, dawniej zasilana olejem, a dziś - elektrycznością. Pierwsze uruchomienie lampy nastąpiło 1 grudnia 1866 r. Dziś jej światło, przy normalnych warunkach atmosferycznych widoczne jest z odległości 20 mil morskich, tj. około 37 km.W 1945r., podczas działań wojennych latarnia w Niechorzu została poważnie uszkodzona. Odbudowana po wojnie stanowi obecnie największą atrakcję i wizytówkę Niechorza. Szczególnie pięknie latarnia prezentuję się nocą. Dzięki podświetleniu światłem LED, zamontowanemu w 2010r. przez firmę Philips, latarnia w Niechorzu urzeka swą architekturą również po zachodzie słońca, mieniąc się kolorowymi światłami.

U podnóża klifu, na którym wznosi się latarnia, znajduje się nie mniej ciekawa budowla – potężna opaska betonowa, zabezpieczająca brzeg morski przed osuwaniem się, tzw. abrazją. Ta monumentalna, bo ponad 500 metrowej długości budowla z kamienia i betonu, zwana przez tubylców „wałem”, a przez turystów po prostu promenadą, powstała w latach 1914-1915. Jej konstruktorzy na pewno nie przypuszczali, że ich dzieło przez wieki służyć będzie z powodzeniem nie tylko jako ochrona przed niszczycielskimi falami morskimi, lecz stanie się również ulubionym miejscem romantycznych spacerów.

Nadmorska Kolej Wąskotorowa

Mówiąc o Niechorzu, nie sposób nie wspomnieć o kolejce wąskotorowej, przejętej przez lokalne władze od PKP. Największą chlubą Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej jest parowóz Px48, wykonany w 1950 roku, w nieistniejących już dziś zakładach w Chrzanowie. Ciuchcia kursuje wahadłowo na trasie Trzęsacz – Rewal – Śliwin - Niechorze – Pogorzelica w miesiącach turystycznych od 1 maja do 30 września. Ponieważ w żadnej z tych miejscowości nie ma parowozowni, wąskotorówka  każdego poranka pokonuje drogę między Gryficami, a Trzęsaczem, by pod koniec dnia powrócić do zajezdni w Gryficach. Więcej informacji o kolei wąskotorowej, rozkładach jazdy i cenach biletów można uzyskać na oficjalnej stronie internetowej Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej www.kolej.rewal.pl